ئایا دەزانیت گەردەلوول چییە؟
ئایا دەزانیت گەردەلوولەکان چەند خێرا دەسووڕێن؟
ئایا دەزانیت گەردەلوولەکان تا دووری چەند دەڕۆن؟
ئایا دەزانیت لە کوێ زیاتر ڕوو دەدەن؟
جیاوازی نێوان گەردەلوولیF0 و گەردەلوولیF5 چییە؟
وە ئایا دەزانیت گەردەلوولی ئاوی چییە؟
⦾ گەردەلوول بریتییە لە هەوایەک کە بە شێوەیەکی لوولەیی دەسووڕێت و لە سەرەوە بەر هەورەکان و لە خوارەوەش بەر زەوی دەکەوێت.
⦾ هەموو گەردەلوولێک بە چاو نابینرێت و هەستی پێ ناکرێت تەنیا ئەوانەی کە بە هۆی خێرایی بەرزی با زۆر بە خێرایی دەسووڕێن و بەو هۆیەوە شێوەیەکی وەک ڕەحەتی لە ئاوێکی چڕ دەگرنە خۆیان.
⦾ Fujita Scale ڕێگایەکی باوە بۆ پێوانی هێزی گەردەلوول. پێوەرەکەی لە نێوانF0 وF5 ە. F0 کەمترین زەرەر و زیان دەگەیەنێت ، وە F5 دەبێتە هۆی ڕوودانی زیاترین تێکشکاندن.
⦾ زۆربەی گەردەلوولەکان خێرایی با تێیاندا کەمترە لە 100میل لە کاتژمێرێکدا کە دەکاتە 161کیلۆمەتر لە یەک کاتژمێر.
⦾ گەردەلوولە زۆر بەهێزەکان خێرایی با تێیاندا زیاترە لە 300میل لە کاتژمێرێکدا کە دەکاتە 483کیلۆمەتر لە یەک کاتژمێر.
⦾ گەردەلوولە زۆر بەهێزەکان دووری زۆر زیاتر دەبڕن کە هەندێک جار زیاترە لە100میل واتە 161کیلۆمەتر.
⦾ گەردەلوولی Tri-State کوشندەترین گەردەلوول بوو لە مێژووی ئەمریکا، کە بووە هۆی کوشتنی 695 مرۆڤ.
⦾ گەردەلوولی Tri-State کە لە ناوچەی Missouri دەستی پێ کردووە بەرەو Illinois و Indiana ڕۆیشت لە ساڵی 1925 بووە هۆی تێکشکاندن بە درێژایی 219میل کە دەکاتە 352 کیلۆمەتر.
⦾ وڵاتی ئەمریکا زیاترین ڕێژەی گەردەلوول تێیدا ڕوو دەدات، کە ساڵانە نزیکەی 1200 گەردەلوول بە خۆوە دەگرێت.
⦾ زۆربەی ئەو گەردەلوولانە لە ناوچەی جوگرافی دیاری کراودا ڕوو دەدەن کە ناویان لێ نراوە "Tornado Alley " واتە "ڕێگای گەردەلوول".
⦾ هەندێک لەو شارانەی کە زۆر جار بەر گەردەلوول کەوتوون ئەمانەن: تێکساس، کانساس، ئۆکلاهۆما و فلۆریدا.
⦾ لە ساڵی 1989 کوشندەترین گەردەلوول تۆمار کرا لەسەر ڕووی جیهان کە لە وڵاتی بەنگلادش ڕوویدا و نزیکەی 1300 مرۆڤی کوشت.
⦾ لە بەشی باشووری گۆی زەوی گەردەلوولەکان زیاتر بە ئاراستەی میلی کاتژمێر دەسووڕێنەوە، بەڵام لە بەشی باکووری گۆی زەویدا زیاتر بە ئاراستەی پێچەوانەی میلی کاتژمێر دەسووڕێنەوە.
⦾ ئەو گەردەلوولانەی کە لەسەر ڕووی ئاودا ڕوو دەدەن پێیان دەڵێن "WaterSpout " واتە "گەردەلوولی ئاوی".
⦾ ڕاداری کەش و هەوا بەکار دێت بۆ دیاری کردنی گەردەلوول و ئاگادارکردنەوە لەبارەیەوە.
⦾ ژێر زەمین سەلامەتترین شوێنە بۆ خۆ حەشاردانەوە تێیدا لە کاتی گەردەلوول، وە هەروەها شوێنێکی گونجاویشە بۆ دوورکەوتنەوە لە پەنجەرەکان.